THỰC TRẠNG THIẾU ĐIỆN TRẦM TRỌNG TẠI XÃ THƯỢNG TRẠCH

Xã Thượng Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình là một trong những địa bàn vùng sâu, vùng xa, nơi sinh sống chủ yếu của đồng bào dân tộc Ma Coong. Hiện nay, cả xã có 18 bản với 668 hộ dân, nhưng mới chỉ có 5 bản ở gần trung tâm xã là có điều kiện tiếp cận hệ thống điện năng lượng mặt trời hoặc máy phát điện mini.

Phần lớn các bản còn lại hoàn toàn chưa có điện lưới quốc gia, phụ thuộc hoàn toàn vào thời tiết để "lấy điện" từ các tấm pin mặt trời. Đặc biệt vào mùa mưa kéo dài, tình trạng thiếu điện trở nên thường xuyên hơn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống, sinh hoạt, học tập và sản xuất của người dân.

HỌC SINH, GIÁO VIÊN “CANH NẮNG” ĐỂ HỌC TẬP VÀ SOẠN GIÁO ÁN

Tại điểm trường bản Tuộc – một trong những bản khó khăn nhất của xã – điện chỉ có khi trời có nắng. Cô Đinh Thị Quyên, giáo viên tại đây, chia sẻ: “Vào mùa khô, điện còn có thể đủ để sạc laptop, thắp sáng lớp học. Nhưng vào mùa mưa thì hầu như không thể. Việc dạy học bị gián đoạn, nhiều khi soạn giáo án phải đợi hôm sau khi có nắng để sạc lại máy.”

Học sinh tại đây phải học dưới ánh sáng yếu, nhiều em phải cúi sát xuống bàn để nhìn rõ chữ viết. Hệ thống điện tích trữ yếu và không ổn định đang ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng giáo dục ở vùng biên giới này.

ĐIỆN MẶT TRỜI - GIẢI PHÁP TÌNH THẾ NHƯNG CHƯA ĐỦ

Nhiều hộ dân và trường học đã được hỗ trợ lắp đặt hệ thống pin năng lượng mặt trời hoặc máy phát điện xăng do bộ đội biên phòng và nhà tài trợ cung cấp. Tuy nhiên, công suất nhỏ và sự phụ thuộc vào thời tiết khiến các hệ thống này chỉ đủ để thắp sáng, không đáp ứng được nhu cầu tưới tiêu, sản xuất, hoặc phục vụ các hoạt động công nghiệp quy mô nhỏ.

Anh Đinh Nhâm (bản Tuộc) cho biết: “Đồng bào nơi đây chủ yếu sống nhờ trồng sắn, bắp. Nhưng để tưới nước, cải tạo đất hay bơm nước từ khe suối thì không thể dùng điện mặt trời được vì điện quá yếu.”

HẠ TẦNG LƯỚI ĐIỆN QUỐC GIA: ÁNH SÁNG CUỐI ĐƯỜNG HẦM

UBND tỉnh Quảng Bình đã phê duyệt gói đầu tư 110 tỷ đồng, giao Sở Công Thương làm chủ đầu tư dự án kéo điện từ xã Sơn Trạch về trung tâm xã Thượng Trạch. Dự kiến trong vòng 2-3 năm tới, các bản gần trung tâm sẽ được sử dụng điện lưới quốc gia.

Tuy nhiên, với địa hình rừng núi hiểm trở, các bản như Tuộc, bản 61, bản Troi… cách trung tâm hơn 20km, thì việc mở rộng điện toàn xã sẽ cần thêm nhiều năm và nguồn lực đầu tư lớn.

CẦN GIẢI PHÁP BỀN VỮNG HƠN TỪ ĐIỆN MẶT TRỜI

Trong khi chờ đợi điện lưới, việc phát triển các hệ thống điện mặt trời độc lập (off-grid solar) với công suất cao, tích hợp pin lưu trữ, là một giải pháp tiềm năng cho Thượng Trạch. Đặc biệt:

• Ưu tiên các điểm trường học và trạm y tế: Giúp cải thiện điều kiện giáo dục, chăm sóc sức khỏe ban đầu.

• Hỗ trợ hộ nghèo lắp đặt hệ thống mini: Có thể từ 300Wp đến 1kWp tùy nhu cầu sinh hoạt.

• Triển khai điện mặt trời cộng đồng: Mỗi bản làng một hệ thống trung tâm, phân phối điện cho nhiều hộ gia đình.

CẦN ĐỒNG HÀNH CỦA CHÍNH QUYỀN VÀ DOANH NGHIỆP

Thượng Trạch đang đứng trước cơ hội và thách thức lớn trong công cuộc xóa đói giảm nghèo và hội nhập với vùng thấp. Để người dân vùng biên không còn phải "canh nắng" để có điện, rất cần sự vào cuộc của:

• Chính quyền địa phương: Tăng tốc triển khai điện lưới và khuyến khích mô hình điện tái tạo.

• Doanh nghiệp ngành năng lượng mặt trời: Hỗ trợ cung cấp giải pháp giá rẻ, phù hợp với địa hình và thu nhập.

• Cộng đồng xã hội: Cùng chung tay trong các hoạt động thiện nguyện, đầu tư bền vững.

Với điện mặt trời, ánh sáng hy vọng đang dần được thắp lên giữa núi rừng Thượng Trạch – nơi khát khao một nguồn sáng chưa bao giờ mãnh liệt đến thế.